Menu

Van Werven bouwt mee aan parkeergarage Garenmarkt in Leiden

Home Infra Van Werven bouwt mee aan parkeergarage Garenmarkt in Leiden
Onder de Garenmarkt in Leiden wordt een ondergrondse parkeergarage gerealiseerd, die ruimte moet bieden aan 425 auto’s. De parkeergarage zal bestaan uit vijf parkeerlagen en zal tot ongeveer 20 meter diep moeten worden uitgegraven. Van Werven voert als dienstverlener voor Combinatie Parkeergarages Leiden (Dura Vermeer en BESIX) het grond- en duikwerk uit. 

De bouw van de parkeergarage Garenmarkt is in april 2017 van start gegaan. Naar verwachting wordt de parkeergarage begin 2020 officieel geopend. In mei is Van Werven gestart als dienstverlener op dit project. ​Dit gebeurt op basis van een integraal en compleet pakket: van het verwijderen van de bestrating tot het onderwaterbeton storten. Daarnaast helpen we mee bij de voorbereidende werkzaamheden aan de diepwand en het damwandtracé. De diepwanden zijn door Franki Grondtechnieken uitgevoerd.


 

​Archeologische opgravingen

De locatie was verdacht op archeologische vondsten en daarom werd de ondergrond gedurende vijf weken door archeologen onderzocht. Tot ongeveer één meter onder het maaiveld werd er onder begeleiding van deze archeologen verder afgegraven. Onder de voormalige parkeerplaats werden niet alleen de funderingen aangetroffen van de textielfabriek Lepoole, die hier tot in de jaren zestig van de 20e eeuw stond. Ook werden resten van muren gevonden van huizen uit de 15e en 16e eeuw met beerputten op het achterterrein en resten van kuilen uit de Romeinse tijd. 

De locatie was verdacht op archeologische vondsten en daarom werd de ondergrond gedurende vijf weken door archeologen onderzocht. 

Diepwanden en stempelraam

Bij de nieuwe parkeergarage zijn diepwanden aangelegd. Deze zijn van gewapend beton en zijn op een speciale manier in de grond gemaakt. De diepwanden worden toegepast als kelderwand in de garage, die als grondkerende constructie fungeert. Het bovenste gedeelte van de diepwand is door Van Werven op de juiste hoogte gesloopt. Vervolgens heeft de combinatie Dura Vermeer – BESIX hierop een ringbalk gemaakt. Deze ringbalk dient als oplegging voor het toekomstige dak van de parkeergarage. Daarnaast is een betonnen stempelraam aangelegd, die ook op deze ringbalk rust. Het stempelraam is nodig om de krachten op te vangen die tijdens het ontgraven van de bouwkuip op de diepwanden komen. Het stempelraam wordt ook gebruikt als plateau om met de kraan op te staan, zodat de bouwkuip overal goed bereikbaar is.

Zand vloeibaar verpompen

Na het gereedkomen van het betonnen stempelraam, heeft Van Werven de bouwkuip droog ontgraven tot -3,5 m NAP. Hierbij werd ook ontgraven onder het betonnen stempelraam. Vervolgens heeft Van Werven een laag zand van +/- 20 centimeter aangebracht in de bouwkuip. Hierop is door onze opdrachtgever het stalen stempelraam aangebracht. Het stalen stempelraam bestaat uit buizen met een diameter van ongeveer een meter en heeft dezelfde contouren als het betonnen stempelraam. Het stalen stempelraam dient, net zoals het betonnen stempelraam, ervoor om de krachten die tijdens het ontgraven op de diepwand komen op te vangen. Het stalen stempelraam is met lieren (kabels) opgehangen aan het betonnen stempelraam.

In totaal is er ongeveer 55.000 m³ grond ontgraven. Hiervan bestaat ongeveer 37.000 m³ uit zand. Vanaf -3,5 m NAP is deze 37.000 m3 zand in de natte ontgraven door middel van zuigen met een dop pomp. Om de hoeveelheid vrachtverkeer in de binnenstad van Leiden te beperken, is het zand vloeibaar verpompt naar een depot buiten de stad. Hiervoor is een leiding aangelegd vanaf de projectlocatie naar het depot. De leiding lag voornamelijk in de grachten van Leiden en de rivier de Rijn. Omdat in de Rijn ook veel scheepvaart voorkomt, is hier de leiding afgezonken. Met behulp van twee booster stations is het zand ongeveer 2,6 kilometer verpompt. Bij het zuigen van zand wordt veel water meegezogen, waardoor de waterstand in de bouwkuip daalt. De bouwkuip wordt daarom op peil gehouden door water vanuit de gracht de bouwkuip in te pompen tijdens het nat ontgraven.
 
Op -8,5 m NAP is een tussenstop gemaakt met de ontgraving zodat het stalen stempelraam afgezonken kon worden (middels de lieren). Vervolgens is het stalen stempelraam gefixeerd op ca -8 m NAP. Hierna heeft Van Werven de bouwkuip verder leeggezogen tot einddiepte (ca – 19 m NAP).

 

Vriesleidingen

Nadat de bouwkuip volledige op diepte is ontgraven, is de bodem van de bouwkuip geprofileerd en is het overtollige slib weggehaald. Dit gebeurt doorgaans met een rupskraan met dop pomp die het slib wegzuigt. Het is noodzakelijk om het slib zoveel mogelijk weg te halen, omdat dit kan vermengen met onderwaterbeton en er daardoor lekkages kunnen ontstaan. Na het slib zuigen is van Werven een aantal weken (bijna) niet werkzaam geweest op het project, omdat de ankerpalen door Jetmix werden aangebracht. Tijdens het aanbrengen van de ankerpalen heeft Van Werven injectieleidingen en vriesleidingen aangebracht op de diepwand ter hoogte van het toekomstige onderwaterbeton. De injectieleidingen dienen als voorzorgsmaatregel voor eventuele lekkages na het leegpompen van de bouwkuip. Omdat het grootste risico op lekkage zich bevindt tussen de aanhechting van het onderwaterbeton en de diepwand zijn er vriesleidingen aangebracht. De vriesleidingen worden preventief in werking gesteld en creëren een vrieslichaam ter plaatse van de aanhechting onderwaterbeton met de diepwand. Zo wordt het risico op lekkage verder ingeperkt.
 
Na het aanbrengen van de ankers heeft Van Werven de slib bergende laag aangebracht. Omdat met het slib zuigen nooit alle slib uit de bouwkuip verwijderd kan worden, wordt deze laag aangebracht in een dikte van dertig centimeter over de bodem van de bouwkuip. De slib bergende laag bestaat uit gewassen betongranulaat en is strooiend door een rupskraan aangebracht in de bouwkuip.

Het uiteinde van de giek van de betonpomp (rood met wit gedeelte), stort het beton in de stortdobber. Onderwater drijft de dobber op het gestorte onderwaterbeton. De twee mannen (duikbedrijf DCN) hebben als taak de hoogte van het onderwaterbeton continu te meten middels een peillood. Tevens zorgen zij ervoor dat de stortdobber wordt verplaatst wanneer de juiste hoogte bereikt is.

Onderwaterbeton

Voordat het onderwaterbeton gestort kon worden hebben duikers verschillende werkzaamheden en inspecties uitgevoerd om de bouwkuip te kunnen vrijgeven voor het storten van onderwaterbeton. Op maandagmorgen 17 september is Van Werven gestart met het onderwaterbeton storten in de reeds uitgegraven bouwkuip. In totaal is er circa 3.700 m3 onderwaterbeton gestort in een laagdikte van gemiddeld 1,35 meter. De stort vond aaneengesloten plaats waarbij ook in de nacht gestort is. Het onderwaterbeton is aangebracht met twee betonpompen die een bereik hebben van ongeveer 60 meter. Per betonpomp stonden continu 2 betonmixers te lossen.
 
De onderwaterbetonvloer dient als afsluitende laag van de bouwkuip en wordt op zijn plek gehouden door de ankerpalen, die voor de stort aangebracht zijn. Nadat de onderwaterbetonvloer voldoende is uitgehard kan de bouwkuip leeggepompt worden, zodat Combinatie Dura Vermeer – BESIX kan starten met de bouw van de parkeergarage.

Lees hier alle informatie over de bouw van de parkeergarage.

(Foto's: Van Werven en Nino Blitz Fotografie)